Tomografi çekilirken alerjik reaksiyon gelişti ne yapmalıyım? 

Bilgisayarlı tomografi (BT), anjiyografi ve ürografide kullanılan iyotlu kontrast maddeler, koroner anjio sırasında kullanılan kontrast maddeye ve ya manyetik rezonans görüntülemede (MRI) kullanılan gadolinyum bazlı kontrast maddelere karşı aşırı duyarlılık reaksiyonları sık görülmektedir.

Bunlar erken (uygulamanın ardından dakikalar ila bir saat içinde meydana gelen) veya Geç dönemde (gecikmeli; saatler ila günler sonra meydana gelen) olarak iki çeşit olabilirler.

Nasıl belirti verir?

• RKM lerin yan etkileride mevcuttur. Bu belirtiler bazen alerjik reaksiyonlarla karışabilir.  Çoğunlukla geçici sıcaklık/kızarma (veya üşüme), metalik tat, bulantı, kusma v.b
• Alerji reaksiyonları: Alerji benzeri veya alerjik benzeri reaksiyonlar olarak da adlandırılan aşırı duyarlılık reaksiyonları nispeten nadirdir ve ürtiker veya anjiyoödem, yaygın eritem, ses kısıklığı veya stridor (üst solunum yolu veya laringeal ödem nedeniyle), bronkospazm, ve hipotansif şok.

 

!!! Erken tipte alerjik reaksiyonların şiddeti %90 oranında hafif belirtiler ile olmaktadır.%10 kadar hastada ağır alerjik reaksiyon görülür. Hastalarımıza öncelikli olarak yaşadıkları belirtilerin birbirine benzemesi dolayısıyla alerji uzmanlarına başvurarak gerçekten kontrast madde alerjisi yasayıp yaşamadıklarını netleştirmeyi öneriyoruz.

• Geç donem belirtileri kaşıntı ekzantem,ürtiker aö,eritema multıforme,Fix ilaç erüpsiyonu,SJS,TEN gibi ciddi geç başlangıçlı deri reaksiyonları şeklinde olabilir.

Neden olur?

Bilgisayarlı tomografi (BT) için enjekte edilen tüm modern intravenöz kontrast maddeler iyot bazlıdır. Alerji en sık mekanizması çok büyük molekül ağırlığına sahip bu iyotlu bileşiklerin yüksek hızla, vücut ısısından çok farklı bir ısıda, olduğu halde enjekte edilmesiyle mast hücreleri denilen alerji hücrelerinin stabilitesini bozup alerjiye sebep olan enzimlerini salmasıyla oluşmaktadır. Ayrıca IgE aracılı  ve T hücre aracılı reaksiyonlarda görülmektedir.

Hangi hastalarda daha fazla görülür?Tabiki sık kullanım bir risk oluşturur. Daha önce benzer reaksiyonları olan kişiler, kadın hastalar, astım ve alerji tanıları olan, ilaç, gıda alerjileri olan kişilerde risk artmıştır.

Nasıl önlem alınabilir? Kontrast madde hiçbir zaman kullanamaz mıyız?

1.Alerjiye müdahale şansı olan donanımlı yerlerde mesai saatlerinde işlem yapılması uygun olur.

2.Damar yolu açılmalı ve işlemi yapacak teknisyene öncesinde bilgi verilmelidir.

3.Non iyonik form ilaçlar seçilmeli, düşük osmaliteli ilaçlar tercih edilmelidir.

4.Daha önce öykü var ise ilaç isminin öğrenilmesi çok değerlidir.!!!

5.İlaç ismi öğrenebilirsek, alternatif ilaç seçilir. Alternatif ilaçlar ile alerji testleri uygulanır. Ama Risk sıfırlanmaz.

6.Premedikasyon işlem öncesinde koruyucu ilaç tedavisi iş uygulanır. (Alerji uzmanına başvurunuz.)

 

Alerji testleri ne zaman yapılmalıdır.? Ne ile yapılabilir?

 

Alerji değerlendirmesi sonrasında gelişen reaksiyona göre testler belirlenir.

Alerji değerlendirmesi için ideal süre 2-6 ay arasıdır. IgE cevabını ölçen ticari deri testi preperatı ve kan testi kiti yoktur.

Alerji deri testleri kullanılacak olan alternatif bir radyokontrast madde belirlemek için alerji doktorunuzca belirlenir ve yapılır.

Öykü yaşanılan ilacın ismi öğrenilerek alerji doktoruna başvurulması önerilir.

 

Eğer cilt testi yapılacaksa, testin kendisinde çok küçük bir sistemik alerjik reaksiyon riski bulunduğundan, ilaç alerjisi konusunda deneyimli ve akut alerjik reaksiyonların tedavisinde eğitim almış alerji uzmanları tarafından yapılmalıdır !!! . Ancak test doğru şekilde yapıldığında güvenlidir.Deri testlerinin tarama amaçlı herkese yapılmasına gerek yoktur.