Kemoterapi alerjisi geliştiğinde ne yapılmalıdır?

İlaç alerjileri geliştiğinde kullanılması gereken ilaçların alternatifi yok ise ya da alternatif ilacın etkinliği daha düşük ise ilacın yeniden kullanılması bir zorunluluk haline gelir. Kemoterapi ilaçları bu ilaçların başında gelir. Bazı kanser tedavileri belirli ilaçlara güzel yanıt verirler ve hastanın bu ilaçtan mahrum kalması istenmez. Kemoterapi tedavisi sırasında alerji gelişirse bu ilacı yeniden kullanabilir miyiz? Evet.

Öncelikli olarak Klinisyenler her ilaç uygulaması sırasında meydana gelebilecek bir alerjik reaksiyona hazırlıklı olmalıdır acil müdahale eylem planları mevcut olmalıdır. Resüsitasyon için gerekli tıbbi ekipman ve malzemeler ( epinefrin, antihistaminikler, intravenöz sıvılar ve aerosol bronkodilatatörlerin yanı sıra oksijen, trakeostomi ekipmanı ve defibrilatör gibi) kemoterapinin uygulandığı her alanda hazır olmalıdır.

Kullanılan ilacın derhal durdurulması gerekir. Alerjik reaksiyonun ağırlığına göre gerekli müdahaleler yapılmalıdır. Anafilaksi şüphesi durumunda yeniden ilaç verilmeye çalışılmamalıdır. IgE aracılı anafilaktik reaksiyonlarla güçlü bir şekilde ilişkili olan platin ilaçları, vakaların yaklaşık % 50’sinde tekrar uygulandığında tekrarlayan reaksiyonlara neden olur. Bunun yerine, ilaçla duyarsızlaştırma öneriyoruz. Onkologlar bu hastaları kendi başlarına değerlendirecek ve yönetecek uzmanlığa sahip değildir.

 

Tüm belirtiler düzeldikten sonra, hasta Alerji uzmanı tarafından konsülte edilmelidir. KT alerjileri konusunda deneyim sahibi alerji uzmanları reaksiyonu ve ciddiyetini değerlendirdiğinde bazen koruyucu tedavi dozunun artırılması, infüzyon hızının yavaşlatılması bazen duyarsızlaştırma önerebilir. Cilt testleri gerekebilir. Özellikle platin ajanlarla tedavi edilen hastalar dışında, azaltılmış infüzyon hızı ve ilave premedikasyon ile yeniden uygulama yapılabilir, fakat alerji uzmanı görüşü önemlidir. Alerjik reaksiyonu netleşen hastalara özellikle platin ajanlarla(cisplatın carboplatın oksalaplatın ) yeniden tedavi uygulanmasını önerilmez. Bunun yerine, cilt testi için bir alerji uzmanına yönlendirilmeyi öneriyoruz. Deri testi pozitifse, ya ilaçtan kaçınmayı ya da ilacı yalnızca duyarsızlaştırma protokolü yoluyla alması önerilir.

İlaç duyarsızlaştırma(desensitizasyon) yalnızca alerji immünoloji uzmanlarınca yapılan ilacın düşük dozlardan başlayarak yüksek dozlara çıkılıp,  yavaş in füzyonlar ile verilmesi ve alerjik reaksiyonun engellenmesine dayanır. Duyarsızlaştırma işlemi için uygun hastanın seçimi, hangi ortamda duyarsızlaştırma yapılacağının belirlenmesi, öncesinde kullanılan ilaçların gözden geçirilmesi, bazı ilaçların kesilmesi bazı ilaçlar eklenmesi, dozlar ve süre deneyim gerektirmektedir.