Kronik ürtiker nedir? Nasıl tedavi edilir?
Kronik ürtiker nedir?
Ürtiker vücutta kaşıntı ve kabarıklıklarla giden cok sık görülen bir hastalıktır. Beraberinde anjioödem ile sık görülmektedir. 6-8 haftayı geçtiğinde kronik ürtiker adını alır . Tetikleyicileri olabilir.Bunlar soğuk sıcak güneş basınç aquajenik( su ile temas ),kolinerjik tipte olabilir.
Kronik ürtiker çocukları ve yetişkinleri etkileyebilir. Kronik tetiklenebilir ürtiker, kronik spontan ürtikerden daha yaygındır.Kronik ürtikerli erişkinlerde, kontrol popülasyonuna göre önemli ölçüde daha yüksek atopik dermatit, astım ve alerjik rinit prevalansı vardır.atopik alerjik kişlerde daha sık görülür. Kronik spontan ürtiker, popülasyonun %0.5-2’sini etkiler; bazı serilerde üçte ikisi kadındır. Genetik ve otoimmün ilişkiler vardır.
Kronik spontan ürtiker esas olarak idiyopatiktir (neden bilinmiyor).Bu sebeple yapılan tedaviler ile tam kür sağlanamamakta ve hastalığın nuks etmesi önlenememektedir. Kendiliğinden yada ilaç ,ateş enfeksiyonlar, gıdalar(acı baharatlı yıyecekler ,hazır gıdalar katkı maddeli gıdalar vb.) ağrı kesiciler, bazı tansiyon ilaçları gibi uyarıcılarla teiklenebilir
Kronik ürtiker tedavisi nedir?
Antihistaminikler
Yetişkinlerde ve çocuklarda kronik ürtiker için ana tedavi, setirizin veya loratidin vb gibi oral ikinci nesil H1-antihistaminiklerdir. Standart doz (örn. setirizin için 10 mg) etkili değilse doz dört kat artırılabilir (örn. günde 40 mg setirizin). İkinci bir antihistaminik eklenmesi,aynı ilaçtan dozun aynı anda ikişer doz alınması yada günde dört doz alınmasıyla ilgili çalışmalarda ek antihistamınık eklemenın faydası gösterilmemiştir.
Prometazin veya klorfeniramin(avil atarax vb ) gibi geleneksel birinci nesil antihistaminikler artık kronik ürtiker için önerilmemektedir.
Tetikleyicilerin önlenmesi ve tedavisi
Mümkünse ürtiker için tanımlanabilir tetikleyicilerden kaçınılmalıdır. Örneğin:
H pylori gibi tanımlanmış kronik enfeksiyonları tedavi edin.
Aspirin, opiyatlar ve nonsteroid antiinflamatuar ilaçlardan kaçının (parasetamol genellikle güvenlidir).
Ürtiker için klinik önemi varsa, pozitif spesifik IgE/cilt prick testleri ile doğrulanmış bilinen alerjilerden kaçının.
Doğrulanmış bir alerjiniz yoksa katı diyetlerden kaçının . Diyet listeniz için doktorunuzla konuşun.
Etkilenen bölgeyi ılık duş yardımıyla soğutabilirsınız
İndüklenebilir ürtiker için fiziksel tetikleyiciler en aza indirilmelidir; aşağıdaki örneklere bakın.
Dermografizmdeki sürtünmeyi azaltın ve dar giysilerden kaçının.
Soğuk veya rüzgarlı havalarda kalın giyinin ve soğuk ürtikerde soğuk suda yüzmekten kaçının.
Güneş ürtikerinde geniş spektrumlu güneş kremleri giyin ve kullanın.
Fototerapi, semptomatik dermografizm için yardımcı olabilir.
Kronik refrakter ürtiker tedavisi
Dört hafta boyunca alınan maksimum doz ikinci kuşak oral antihistaminiklere yanıt vermeyen kronik ürtikerli hastalar dermatolog, immünoloji ve alerji uzmanına yönlendirilmelidir.
Omalizumab artık antihistaminik dirençli hastalar için tercih edilen tedavi olarak kabul edilmektedir.300 mg /4 hafdabir cilt altına uygulanır. Yanıta göre doz artırımı yada azaltımı ile tedavi edilmektedir. Siklosporin dördüncü basamak bir seçenektir.
Ürtiker semptomlarını kontrol etmek için sıklıkla yüksek dozlar gerektiğinden ve ciddi olabilen yan etkileri olduğundan, uzun süreli sistemik kortikosteroidler genellikle tavsiye edilmez. Maximum on gun kullanılmalıdır.
Tedavide losyon, steroidli yada antihistamınık içerikli kremlerin yeri yoktur.
Sağlıkla kalın